Communicatie

Les 1 - theoretische opfrissing feedback

​

De voorkennis van de leerlingen wordt geactiveerd aan de hand van een filmpje waarmee een slecht voorbeeld van ‘feedback geven’, ‘feedback krijgen’ en de gevolgen hiervan worden geïllustreerd. Aan de hand van het filmpje worden de leerlingen getriggerd om bij zichzelf eens na te denken over wat dit filmpje zou kunnen gaan en of ze hierin dingen herkennen die ze geleerd hebben over feedback. Het maakt de voorkennis die ze hebben omtrent feedback concreet, zonder daarbij louter theoretisch te werk te gaan.
 

Daarnaast is het, zoals uit observatie op de stageschool blijkt, zeer zinvol om de theorie telkens duidelijk te linken aan concrete toepassingen. Met dit filmpje wordt ingezet op het activeren van de aanwezige voorkennis omtrent feedback en daarnaast al inzicht te geven in hoe feedback gegeven wordt.

We kiezen voor beeldmateriaal aangezien dit motiverend werkt bij studenten. Het activeert de leerlingen en maakt de leerstof interessanter. Daarnaast bevordert dit ook de interactie tussen de studenten onderling en de studenten en de leraar. Het gebruik van nieuwe media in de les kan zorgen voor een toename van aandacht en interactiviteit (Tangen et al., 2011). De leerlingen die geïnterviewd werden voor de individuele opdracht geven ook aan lessen met media interessanter te vinden en geen zin te hebben in een uitgebreide theoretische uiteenzetting. Het opfrissen van de theorie is een belangrijk element, maar het hoofddoel is het aanleren van feedback als vorm van communicatie, waardoor beeldmateriaal een duidelijker voorbeeld geeft dan bijvoorbeeld een cartoon.

Uit het leerplan van de 2de graad STW VVKSO blijkt dat de leerlingen in de tweede graad intensief werken aan “Doelstelling 3: Passend communiceren in verschillende situaties.” Daar wordt intensief gewerkt aan volgende leerplandoelstellingen: 56 Feedback geven in concrete situaties. 57 Feedback ontvangen in concrete situaties. Er is dus normaal gezien uitgebreide voorkennis aanwezig. Daarnaast zijn er wel enkele instromers aanwezig, maar feedback is een begrip dat in elke studierichting aan bod komt. Doordat de leerlingen per twee werken, kunnen ze elkaars voorkennis raadplegen en aanvullen.

Het gebruik van een mindmap om de belangrijkste kernconcepten en richtlijnen in weer te geven is zinvol. Ervaring met de doelgroep wijst op het feit dat leerlingen goed weten wat een mindmap is, hoe ze deze op de juiste manier moeten maken en hoe ze deze moeten interpreteren. Het gebruik van mindmaps zou een positieve invloed hebben op het  zelfregulerend vermogen en de schoolprestaties van leerlingen (Lim, Lee, & Grabowski, 2009). Mindmaps dragen bij tot het betekenisvol leren, wat relevant is voor het kritisch denkproces, en het creatief en probleemoplossend denken (Antonio, Zipp, Olson, & Cahill, 2010; Seyihoglu & Kartal, 2010).

 
Een volledige theoretische uiteenzetting van feedback lijkt niet meer zinvol, gezien de herhaalde ervaringen en voorkennis die ze reeds hebben omtrent het onderwerp. Aan de hand van de mindmap krijgen de leerlingen op korte tijd een duidelijk overzicht van de belangrijkste kernconcepten. De filmpjes en casussen (volgende les) kunnen eenvoudig gelinkt worden aan dit schema, zo kunnen de leerlingen die niet (meer) beschikken over voldoende kennis de mindmap gebruiken als handvat.

​

Les 2 - inoefenen feedback geven en krijgen: rollenspelen

​

Het gebruik van een rollenspel is een werkvorm waarin door middel van een spelsituatie bepaalde doelstellingen worden nagestreefd. Het gaat over een nabootsing van een korte situatie van menselijke interactie. De leerlingen krijgen een herkenbare situatie die aansluit bij hun leefwereld. De leerlingen worden uitgedaagd om zich in te leven in de rol die ze toegewezen krijgen. Deze werkvorm activeert leerlingen, aangezien ze zelf aan de slag moeten gaan met de casussen die ze krijgen. Elke leerling krijgt een specifieke rol, waardoor iedereen geconcentreerd is en deelneemt aan de leeractiviteit. Leerlingen krijgen veel inzicht door deze simulatie van de werkelijkheid. Ze doen nieuwe ervaringen en ontdekking op, in een onbekende leersituatie, maar die toch gebaseerd is op bestaande kennis (Bruin, 1984; Hoogeveen & Winkels, 2005).

Het doel van een rollenspel is om veranderingen te bereiken op vlak van houdingen of gevoelens tegenover bepaalde zaken. Daarnaast wil men de leerlingen ervaringen bijbrengen en hen leren problemen te onderzoeken of te verkennen. Het ervaringsleren bij leerlingen wordt hiermee gestimuleerd. Ze krijgen inzicht in hun eigen spreek- en luistergedrag en in het effect daarvan op anderen (Bv databank, 2015; Hoogeveen & Winkels, 2005; Joyce & Well, 1984).

Het rollenspel is een spelvorm dat toelaat om probleemsituaties meer te verbinden met de realiteit en meer concreet te maken. Dit zorgt voor een meer intensere beleving en een betere begripsvorming. Het rollenspel draagt bij tot verschillende doelstellingen zoals het uitbreiden van de kennis en inzichten, maar ook tot het verbeteren van zaken zoals communicatievaardigheden.
 

Aan het einde van deze lessen wordt gevraagd alle leerervaringen te integreren en toe te passen. Men moet het geleerde nu omzetten in concrete handelingen (gespreksvaardigheden). Daarnaast wordt de verdere taalontwikkeling van alle leerlingen, en meer specifiek die met een migratie-achterstand, gestimuleerd. Het draagt bij tot de sociale vaardigheden, aangezien ze inzicht krijgen in het menselijk handelen, meer begrip krijgen voor andermans standpunten en eigen opvattingen leren relativeren. Daarnaast leidt het ook nog tot reflectie op het eigen handelen en de eigen opvattingen (Bv databank, 2015; Hoogeveen & Winkels, 2005; Joyce & Well, 1984).